Tiêu Hóa và Gan Mật

Hệ tiêu hoá của con người là một ống cơ dài đi từ miệng tới hậu môn và các cơ quan phụ đổ chất tiết vào ống tiêu hóa. Đó là các tuyến nước bọt, túi mật và tuyến tuỵ. Bộ máy tiêu hóa có bốn công việc chính: vận chuyển, nhào trộn thức ăn với dịch tiêu hoá; tiêu hóa thức ăn thành những phần nhỏ hơn; hấp thụ thức ăn đã tiêu hóa (chủ yếu diễn ra ở ruột); chuyển hoá các thức ăn đã được hấp thụ thành những dưỡng chất cần thiết cho cơ thể (chủ yếu diễn ra ở gan).

Gan nằm ở phía trên bên phải của bụng, ngay dưới cơ hoành. Là tạng lớn nhất của cơ thể con người. Máu từ hệ tiêu hóa đầu tiên phải lọc qua gan trước khi đi bất cứ nơi nào khác trong cơ thể. Vai trò chủ yếu của gan bao gồm loại bỏ độc tố khỏi cơ thể, chế biến các chất dinh dưỡng thực phẩm và giúp điều chỉnh sự trao đổi chất cơ thể. 

Các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa

Viêm loét dạ dày – tá tràng: là một trong những bệnh phổ biến gây ra tình trạng đau dạ dày. Khi mà lớp niêm mạc dạ dày bị sung huyết, có loét, đau do acid và pepsin kích thích. Theo mô học thì loét dạ dày tá tràng được coi là hiện tượng hoại tử niêm mạc dạ dày với mức độ tổn thương và kích thước vết loét lớn hơn hoặc bằng 0.5 cm. Tùy theo vị trí viêm hay loét khác nhau mà bệnh có các tên gọi khác nhau: viêm dạ dày, viêm hang vị, viêm tâm vị, viêm bờ cong nhỏ, loét bờ cong nhỏ, loét hang vị, loét tiền môn vị, loét hàng tá tràng, viêm tá tràng….

Ung thư đường tiêu hóa: Ung thư đường tiêu hóa là ung thư chiếm tỷ lệ lớn nhất trong số các loại bệnh ung thư. Nó thuộc loại ung thư nguy hiểm bởi bệnh thường khởi phát với các triệu chứng không rõ ràng, dễ nhầm lẫn với những bệnh thông thường khiến đa số người bệnh chủ quan, đến khi phát hiện ung thư đã ở giai đoạn muộn.

Một số rối loạn của gan gồm

Gan nhiễm mỡ: Là bệnh phổ biến nhất của rối loạn gan do rượu. Chất béo tích tụ bên trong các tế bào gan, gây gan nhiễm mỡ và đôi khi tổn thương tế bào, có thể dẫn đến xơ gan. Thay đổi tương tự cũng được thấy ở những người không uống quá nhiều rượu nhưng thừa cân, béo phì hoặc bị tiểu đường. Gan trở nên to, gây khó chịu ở phía trên bên phải của bụng.

Xơ gan: Xơ gan có nhiều nguyên nhân nhưng thường là do nhiễm bệnh viêm gan hoặc uống rượu quá mức. Các tế bào gan đang dần dần thay thế bằng mô sẹo, nghiêm trọng làm suy yếu chức năng gan.

Viêm gan:  Nó cũng được dùng để chỉ bệnh nhiễm trùng gan do virus cụ thể (viêm gan A đến E).

Nhiễm sắc tố sắt mô: Căn bệnh di truyền này làm cho cơ thể hấp thụ và lưu trữ cao hơn so với số lượng bình thường của sắt. Điều này thiệt hại nhiều cơ quan bao gồm gan, tuyến tụy và tim.

Rối loạn gan tự miễn dịch: Gia tăng bất thường trong tế bào miễn dịch gây tổn thương các tế bào gan. Những điều kiện hiếm bao gồm viêm gan tự miễn và xơ gan mật tiên phát (chủ yếu là phụ nữ bị ảnh hưởng) và xơ đường mật nguyên phát (phổ biến hơn ở nam giới).

Ung thư: Căn bệnh ung thư có thể phát sinh trong gan, hầu hết thường do bệnh viêm gan mãn tính với xơ gan. Tế bào ung thư đi lạc từ một khối u ở những nơi khác trong cơ thể có thể gây ra một khối u thứ phát ở gan.

- Đau bụng: Đau bụng vùng trên kéo dài (đặc biệt là vùng bụng bên phải), đau âm ỉ, đau một chỗ, đau nhiều chỗ có thể đau lan cả vùng lưng bên phải. Sau khi ăn những đồ ăn béo có hàm lượng dầu mỡ cao thì càng đau dữ dội hơn.

- Vàng da: Là triệu chứng chủ yếu của bệnh sỏi mật, có thể kèm theo các hiện tượng ớn lạnh, phát sốt, có sự tổn thương về gan như viêm gan, xơ gan cũng có thể xuất hiện vàng da.

- Tiêu hóa không tốt: Trướng bụng, ợ chua, sợ ăn dầu mỡ, cơ thể mệt mỏi. Có thể buồn nôn, nôn mửa, khó chịu vùng bụng, đi ngoài (tiêu chảy).

- Triệu chứng ngoài gan: Có thể nổi mẩn ngứa, viêm khớp, đau khớp. Kèm theo các triệu chứng giống như bị cảm cúm: Ớn lạnh, phát sốt. Còn có thể sút cân, suy kiệt cơ thể.

- Thể trọng: Thể trọng giảm sút, bụng trướng nước, chảy máu chân răng, chảy máu cam; da nổi mẩm hoặc xuất huyết, bầm tím…. Đối với nữ giới thì thường có kinh nguyệt quá nhiều, ở nam giới có hiện tượng vú nở to, có thể bị trở ngại về tình dục, đồng thời có một số biểu hiện về bệnh thần kinh.